po

po I {{/stl_13}}{{stl_8}}przyim., łączy się z biernikiem {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na granicę zasięgu czegoś w przestrzeni lub w czasie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wanna wypełniona po brzegi wodą. Śnieg po kolana, błoto po kostki. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na cel ruchu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Iść po chleb, po mleko. Pobiegł po pomoc, po lekarza. Zgłosił się po wygraną. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na liczbę, miarę, wielkość przedmiotów przypadających komuś lub czemuś wskutek podziału': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dzieci dostały po dwa jabłka. Bułki po pięć złotych. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}po II {{/stl_13}}{{stl_8}}przyim., łączy się z miejscownikiem {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na przestrzeń ogarnianą nieukierunkowanym (wielokierunkowym) ruchem; (gdzie?) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Chodzić po pokoju, po domu, po parku, po mieście. Wieści szybko rozchodzą się po świecie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na rodzaj powierzchni, na której coś się porusza': {{/stl_7}}{{stl_10}}Iść, chodzić, stąpać po ziemi, po piasku, po błocie, po śniegu, po trawie. Mucha idzie po suficie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na rodzaj urządzenia umożliwiającego dotarcie dokądś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Iść po schodach, po drabinie. Jechać po torze, po szynach. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na części ciała lub ubioru objęte czynnością dotykania': {{/stl_7}}{{stl_10}}Całował matkę po rękach. Uderzył go po plecach. Kopali go po brzuchu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na położenie w różnych miejscach przedmiotu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Chleb po wierzchu posypany makiem. Placek przypalony po brzegach. Kij zaostrzony po obu końcach. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na różne strony czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Stanąć po lewej stronie, po prawej stronie, po tej stronie. Kartka zapisana po obu stronach. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na osoby, zbiorowiska lub przedmioty w różnych miejscach obejmowane kolejno danym działaniem': {{/stl_7}}{{stl_10}}Grywał po weselach. Szukał po kieszeniach, po szufladach, po książkach. Zaglądał po pokojach. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}8. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na jeden przedmiot lub pojedynczą porcję, część czegoś przypadającą komuś lub czemuś wskutek podziału': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dzieci dostały po lizaku, po jabłku, po szklance mleka. Wypili po jednym piwie. Podzielili się zyskami po połowie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}9. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na zdarzenie poprzedzające daną czynność; (kiedy?) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Po pracy wraca do domu. Czytał po obiedzie. Po szkole grał w piłkę. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}10. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na upływ czasu, dzielący daną czynność od jakiejś innej, wcześniejszej czynności': {{/stl_7}}{{stl_10}}Po chwili znów zadzwonił telefon. Po jakimś czasie wrócił do zdrowia. Spotkali się dopiero po latach. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}11. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na unicestwienie czegoś lub kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Już po wszystkim. Bierzesz tabletkę i po bólu. Poczułem uderzenie i pomyślałem, że już po mnie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}12. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na osobę, po której ktoś dziedziczy jakąś rzecz, cechę, funkcję': {{/stl_7}}{{stl_10}}Pierścionek po babce. Dziecko ma jasną cerę po mnie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}13. {{/stl_12}}{{stl_7}}wskazuje na wcześniejsze zastosowanie danego przedmiotu (naczynia, opakowania, pomieszczenia) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Worek po ziemniakach. Pudełko po kawie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}14. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na punkt odniesienia w relacji hierarchii, kolejności, następstwa lub skali': {{/stl_7}}{{stl_10}}Pierwszy po Bogu. Najwięcej punktów po nas zdobyła drużyna włoska. Po matce najbardziej kochał młodszą siostrę. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}15. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wskazuje na kryterium rozpoznawania lub oceny zjawisk; na podstawie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Pies rozpoznaje obcego po zapachu. Cudzoziemca można poznać po akcencie. {{/stl_10}}{{stl_22}}po- 1. {{/stl_22}}{{stl_7}}'przedrostek tworzący pochodne czasowniki (najczęściej dokonane), wprowadzający następujące znaczenia do czasowników podstawowych: a) ujmowanie czynności, procesu, określonego w podstawie jako zakończonych w czasie, prowadzące do powstawania{{/stl_7}}{{stl_7}} odpowiedników dokonanych czasowników, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}pobielić, poćwiartować, podarować, pokroić; {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}b) {{/stl_12}}{{stl_7}}obejmowania czynnością tego samego podmiotu, wyrażoną czasownikiem podstawowym kolejno wielu przedmiotów lub ich fragmentów, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}podobierać, pogubić, podolewać; {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}c) {{/stl_12}}{{stl_7}}wykonywania jakiejś czynności lub stopniowe nabywanie jakiejś właściwości przez różne podmioty albo ogarnianie jakąś czynnością wielu różnych podmiotów, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}podorastać, podostawać, podorabiać się, potopić się, powariować; {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}d) {{/stl_12}}{{stl_7}}uzpełnienia akcją, stanem, określonymi w czasowniku podstawowym jakiegoś (zwykle krótkiego) odcinka czasu, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}pobiegać, pochodzić, pomyśleć, pospać, poczekać; {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}e) {{/stl_12}}{{stl_7}}wskazania na początkowy moment akcji i nabycie (lub powstanie) stanu określanego w czasowniku podstawowym, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}poczuć, pokochać, polecieć, popłynąć, poweseleć, poznać; {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}f) {{/stl_12}}{{stl_7}}wykonywanie, realizowanie się czynności wskazanej przez podstawę w niewielkim natężeniu, zakresie, także w sposób powtarzalny, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}pobekiwać, pobłyskiwać, pobolewać, pochrząkiwać' {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'przedrostek tworzący wspólnie z przyrostkami czasowniki pochodne od wyrazów niebędących czasownikami, np. {{/stl_7}}{{stl_8}}polepszyć, poślubić {{/stl_8}}{{stl_7}}' {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}po {{/stl_13}}{{stl_8}}{czyjejś} {{/stl_8}}myśli {{/stl_13}}{{stl_7}}'tak, jak ktoś chce, planuje; w sposób zgodny z jego zamiarem, pragnieniem, z jego wolą; pomyślnie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Sprawa nie poszła po jego myśli. Wszystko ułożyło się po naszej myśli. Rozstrzygnąć coś po myśli jednej ze stron. {{/stl_10}}